เข้าใจมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
ข้อมูลในหน้านี้อาจช่วยให้ท่านเข้าใจเกี่ยวกับการวินิจฉัยโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะและสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นกับร่างกายของท่านได้ดียิ่งขึ้นและอาจช่วยในการตัดสินใจในเรื่องที่สำคัญร่วมกับแพทย์ของท่าน
โรคมะเร็ง
กระเพาะปัสสาวะคืออะไร
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะเป็นโรคซึ่งเกิดจากการก่อตัวของเซลล์เนื้อร้าย (มะเร็ง) ในเนื้อเยื่อของกระเพาะปัสสาวะ
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ส่วนใหญ่มีจุดกำเนิดที่เยื่อบุชั้นในสุดของกระเพาะปัสสาวะ
มีโรคมะเร็งชนิดอื่นๆ ที่มีจุดกำเนิดในกระเพาะปัสสาวะ แต่พบได้น้อยกว่ามาก
ความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะจะเพิ่มขึ้นตามอายุ ร้อยละ 90 ของคนที่เป็นโรคมะเร็งกระเพาปัสสาวะมีอายุมากกว่า 55 ปี และอายุเฉลี่ย ณ เวลาที่ได้รับการวินิจฉัยอยู่ที่ 73 ปี ผู้ชายมีโอกาสที่จะเป็นโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะมากกว่าผู้หญิงถึง 4 เท่า
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะชนิดต่างๆ
มะเร็งเยื่อบุผนังภายในกระเพาะปัสสาวะ (urothelial carcinoma) หรือมะเร็งชนิดเซลล์ทรานซิชัน (transitional cell carcinoma) เป็นโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด มะเร็งเยื่อบุผนังภายในกระเพาะปัสสาวะมีจุดกำเนิดในเซลล์ซึ่งอยู่ในเนื้อเยื่อชั้นในสุดของกระเพาะปัสสาวะ
เซลล์เหล่านี้สามารถยืดออกได้เมื่อกระเพาะปัสสาวะเต็มและสามารถหดตัวได้เมื่อกระเพาะปัสสาวะว่าง โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะส่วนใหญ่มีจุดกำเนิดในเซลล์ทรานซิชัน ยังมีโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะชนิดอื่นๆ อีกสองสามชนิด ซึ่งพบได้น้อยกว่า ได้แก่
- ชนิดสเควมัสเซลล์คาร์ซิโนมา (squamous cell carcinoma):
มะเร็งที่มีจุดกำเนิดที่เยื่อบุกระเพาะปัสสาวะ โดยมีสาเหตุมาจากการระคายเคืองหรือการอักเสบ - ชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา (adenocarcinoma):
มะเร็งที่มีจุดกำเนิดในเซลล์แกลนดูลาร์ - ชนิดเซลล์ขนาดเล็ก (small cell carcinoma):
มะเร็งมีจุดกำเนิดในเซลล์ที่คล้ายเซลล์ประสาท ซึ่งเรียกว่า เซลล์นิวโรเอนโดครีน - ชนิดซาร์โคมา (sarcoma):
มะเร็งที่มีจุดกำเนิดในไขมันหรือกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะ
ระยะต่างๆ ของโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
ข้อมูลจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา (National Cancer Institute, NCI)
ข้อมูลด้านล่างนี้อิงจากข้อมูลต้นฉบับที่ตีพิมพ์เผยแพร่โดยสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักของรัฐบาลด้านการวิจัยเกี่ยวกับโรคมะเร็ง และมีจุดประสงค์เพื่อให้คำแนะนำทั่วไป ใช้ข้อมูลนี้เพื่อพูดคุยกับแพทย์ของท่านเกี่ยวกับระยะของโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะที่ท่านเป็นอยู่โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะแบ่งออกเป็น 5 ระยะ (stage) ตั้งแต่ระยะที่ 0 ถึง 4 โดยระยะที่ 4 เป็นระยะที่รุนแรงที่สุด บางระยะยังสามารถแบ่งออกเป็นระยะย่อย (A หรือ B) อีกด้วย
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะที่ 0
ในระยะที่ 0 พบเซลล์ที่ผิดปกติในเนื้อเยื่อบุด้านในของกระเพาะปัสสาวะ เซลล์ที่ผิดปกติเหล่านี้อาจกลายเป็นมะเร็งและแพร่กระจายไปยังเนื้อเยื่อปกติที่อยู่ใกล้เคียง มะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะที่ 0 ซึ่งเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มะเร็งกระเพาะปัสสาวะที่ไม่ลุกลามเข้าชั้นกล้ามเนื้อ แบ่งออกเป็นระยะที่ 0a และ 0is โดยขึ้นอยู่กับชนิดของเนื้องอกดังต่อไปนี้
ระยะที่ 0a เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า พาพิลลารีคาร์ซิโนมาที่ไม่ลุกลาม (noninvasive papillary carcinoma) ซึ่งอาจพบการเจริญเติบโตที่มีลักษณะยาวและบางออกจากเยื่อบุของกระเพาะปัสสาวะ
ระยะที่ 0is เรียกอีกอย่างว่า มะเร็ง ณ จุดกำเนิด (carcinoma in situ) ซึ่งเป็นเนื้องอกแบนราบบนเนื้อเยื่อบุด้านในของกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งเหล่านี้มีความผิดปกติมาก และมักเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะที่ 1
ในระยะที่ 1 (เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มะเร็งกระเพาะปัสสาวะชนิดไม่ลุกลามเข้าชั้นกล้ามเนื้อ) มะเร็งได้ก่อตัวขึ้นและแพร่กระจายไปยังชั้นของเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ที่อยู่ถัดจากเยื่อบุผิวด้านในของกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งหมายความว่า มะเร็งไม่ได้เจริญเติบโตเข้าไปในผนังกล้ามเนื้อ
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะที่ 2
ในระยะที่ 2 มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังชั้นของเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะ
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะที่ 3
ระยะที่ 3 แบ่งออกเป็นระยะที่ 3A และ 3B
ในระยะที่ 3A
- มะเร็งได้แพร่กระจายจากกระเพาะปัสสาวะไปยังชั้นไขมันรอบๆ กระเพาะปัสสาวะ และอาจแพร่กระจายไปยังอวัยวะสืบพันธุ์ (ต่อมลูกหมาก ต่อมสร้างนํ้าเลี้ยงอสุจิ มดลูกหรือช่องคลอด) และมะเร็งไม่ได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลือง
หรือระยะที่ 3A อาจจะเป็น
- มะเร็งได้แพร่กระจายจากกระเพาะปัสสาวะไปยังต่อมนํ้าเหลือง 1 ต่อม ในเชิงกราน ซึ่งไม่ได้อยู่ใกล้กับหลอดเลือดแดงกระดูกปีกสะโพก (iliac arteries) (หลอดเลือดแดงหลักจะอยู่ในเชิงกราน)
ในระยะที่ 3B
- มะเร็งได้แพร่กระจายจากกระเพาะปัสสาวะไปยังต่อมนํ้าเหลืองในเชิงกราน มากกว่า 1 ต่อม ซึ่งไม่ได้อยู่ใกล้กับหลอดเลือดแดงกระดูกปีกสะโพก (iliac arteries) หรือพบอย่างน้อย 1 ต่อมที่อยู่ใกล้กับหลอดเลือดแดงกระดูกปีกสะโพก (iliac arteries)
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะที่ 4
ระยะที่ 4 แบ่งออกเป็นระยะที่ 4A และ 4B
ในระยะที่ 4A
- มะเร็งได้แพร่กระจายจากกระเพาะปัสสาวะไปยังผนังช่องท้องหรือเชิงกราน หรือระยะที่ 4A อาจจะเป็น
- มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่เหนือหลอดเลือดแดงกระดูกปีกสะโพก (iliac arteries) (หลอดเลือดแดงหลักจะอยู่ในเชิงกราน)
ในระยะที่ 4B
- มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย เช่น ปอด กระดูก หรือตับ
บทความอื่นๆ
TH-OBD-00004 10/2023
ความร่วมมือ
