เข้าใจมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง
ข้อมูลในหน้านี้อาจช่วยให้ท่านเข้าใจเกี่ยวกับการวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง รวมถึงสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นกับร่างกายของท่านได้ดียิ่งขึ้นและอาจช่วยในการตัดสินใจในเรื่องสำคัญร่วมกับแพทย์ของท่าน
เข้าใจมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง
ข้อมูลในหน้านี้อาจช่วยให้ท่านเข้าใจเกี่ยวกับการวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง รวมถึงสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นกับร่างกายของท่านได้ดียิ่งขึ้นและอาจช่วยในการตัดสินใจในเรื่องสำคัญร่วมกับแพทย์ของท่าน
มะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงคืออะไร
มะเร็งลําไส้ใหญ่ เกิดจากเซลล์มะเร็งที่ก่อตัวขึ้นในเนื้อเยื่อของลำไส้หรือลำไส้ตรง ซึ่งเป็น 2 ส่วนของระบบย่อยอาหารของร่างกาย มะเร็งนี้อาจเป็นได้ทั้ง มะเร็งลำไส้ใหญ่ หรือมะเร็งลำไส้ตรง เนื่องจากมีลักษณะหลายอย่างร่วมกัน แตกต่างกันแค่จุดกำเนิดเซลล์มะเร็ง
มะเร็งลำไส้ใหญ่ และลำไส้ตรง อาการ เริ่มแรกมักเริ่มจากการเกิดเนื้องอกในลักษณะติ่งเนื้อภายในลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง เมื่อเวลาผ่านไป ติ่งเนื้อนี้อาจเปลี่ยนแปลงกลายเป็นมะเร็ง
ปัจจัยที่อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง มีดังนี้
• อายุ 50 ปีขึ้นไป
• มีญาติใกล้ชิด เช่น พ่อ แม่ พี่น้อง ลูก เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงอาจทำให้ความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้เพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า
• ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกามีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นต่อการเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง และมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นต่อการเสียชีวิตจากโรคนี้เมื่อเทียบกับเชื้อชาติอื่น
หากตรวจพบมะเร็งลำไส้ตั้งแต่เนิ่นๆ แล้วทำการรักษาด้วยวิธีต่างๆ เช่น การผ่าตัด หรือการให้ยารักษามะเร็งลำไส้ อาจช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาได้
ชนิดของมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง
อะดีโนคาร์ซิโนมา (adenocarcinoma) คือ ชนิดของมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่พบบ่อยที่สุด เกิดขึ้นในเซลล์ที่สร้างเมือกซึ่งหล่อลื่นชั้นด้านในของลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง หากท่านได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง มีความเป็นไปได้สูงที่จะเป็นชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมานอกจากนี้ ยังมีเนื้องอกชนิดอื่นๆ ที่พบได้น้อยกว่าที่มีจุดกำเนิดที่ลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง ได้แก่
• เนื้องอกจิสต์ (gastrointestinal stromal tumor, GIST) เป็นมะเร็งที่มีจุดกำเนิดในเซลล์ชนิดพิเศษภายในผนังของลำไส้ใหญ่
• เนื้องอกคาร์ซินอยด์ (carcinoid tumor) เป็นมะเร็งที่มีจุดกำเนิดในเซลล์ที่สร้างฮอร์โมนภายในลำไส้เล็ก
• มะเร็งต่อมนํ้าเหลือง (lymphoma) เป็นมะเร็งที่มีจุดกำเนิดในต่อมนํ้าเหลืองเป็นส่วนใหญ่ แต่สามารถเกิดขึ้นในลำไส้ใหญ่ ลำไส้ตรง หรืออวัยวะอื่นๆ ได้อีกด้วย
• มะเร็งซาร์โคมา (sarcoma) เป็นมะเร็งที่มีจุดกำเนิดในหลอดเลือด ชั้นกล้ามเนื้อ หรือเนื้อเยื่อ เกี่ยวพันอื่นๆ ในผนังของลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง
ระยะต่างๆ ของมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง
ข้อมูลจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา (National Cancer Institute, NCI)
ข้อมูลด้านล่างนี้อิงจากข้อมูลต้นฉบับที่ตีพิมพ์เผยแพร่โดยสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักของรัฐบาลด้านการวิจัยเกี่ยวกับโรคมะเร็ง ใช้ข้อมูลนี้เพื่อพูดคุยกับแพทย์ของท่านเกี่ยวกับระยะของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงที่ท่านเป็นอยู่
มะเร็งมีกี่ระยะ โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงแบ่งออกเป็น 5 ระยะ (stage) ตั้งแต่ระยะที่ 0 ถึง 4 โดยระยะที่ 4 เป็นระยะที่รุนแรงที่สุด บางระยะ ยังสามารถแบ่งออกเป็นระยะย่อย (A, B หรือ C) อีกด้วย ซึ่งหากทำการตรวจมะเร็งลำไส้พบตั้งแต่เนิ่นๆ อาจเพิ่มโอกาสในการรักษาได้
ในมะเร็งลำไส้ระยะที่ 0 ตรวจพบเซลล์ที่ผิดปกติในเยื่อเมือก (mucosa) (ชั้นในสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่ หรือลำไส้ตรง เซลล์ที่ผิดปกติเหล่านี้อาจกลายเป็นเซลล์มะเร็งและแพร่กระจายไปยังเนื้อเยื่อปกติ ที่อยู่ใกล้เคียง มะเร็งระยะที่ 0 เรียกอีกอย่างว่า มะเร็ง ณ จุดกำเนิด (carcinoma in situ)
สำหรับมะเร็งระยะที่1 มะเร็งได้ก่อตัวขึ้นในเยื่อเมือก (mucosa) (ชั้นในสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง และได้แพร่กระจายไปยังชั้นใต้เยื่อเมือก (submucosa) (ชั้นของเนื้อเยื่อที่อยู่ถัดจากเยื่อเมือก) หรือชั้นกล้ามเนื้อของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง
มะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงระยะที่ 2 แบ่งออกเป็นระยะที่ 2A, 2B และ 2C
ในระยะที่ 2A
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นกล้ามเนื้อของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง
ในระยะที่ 2B
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง ไปยังเนื้อเยื่อบุผิวของอวัยวะต่างๆ ภายในช่องท้อง (เยื่อบุที่หุ้มผิวด้านนอกของอวัยวะภายในช่องท้อง)
ในระยะที่ 2C
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังอวัยวะใกล้เคียง
ระยะที่ 3 แบ่งออกเป็นระยะที่ 3A, 3B และ 3C
ในระยะที่ 3A
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นเยื่อเมือก (mucosa) (ชั้นในสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังชั้นใต้เยื่อเมือก (submucosa) (ชั้นของเนื้อเยื่อที่อยู่ถัดจากเยื่อเมือก) หรือไปยังชั้นกล้ามเนื้อของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 1 ถึง 3 ต่อม หรือเซลล์มะเร็งได้ก่อตัวขึ้นในเนื้อเยื่อใกล้กับต่อมนํ้าเหลือง
หรือระยะที่ 3A อาจจะเป็น
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นเยื่อเมือก (mucosa) (ชั้นในสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังชั้นใต้เยื่อเมือก (submucosa) (ชั้นของเนื้อเยื่อที่อยู่ถัดจากเยื่อเมือก) มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 4 ถึง 6 ต่อม
ในระยะที่ 3B
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นกล้ามเนื้อของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ตรง หรือแพร่กระจายผ่านชั้นซีโรซา (serosa) ไปยังเนื้อเยื่อบุผิวของอวัยวะต่างๆ ภายในช่องท้อง (เยื่อบุที่หุ้มผิวด้านนอกของอวัยวะภายในช่องท้อง) มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 1 ถึง 3 ต่อม หรือเซลล์มะเร็งได้ก่อตัวขึ้นในเนื้อเยื่อใกล้กับต่อมนํ้าเหลือง
หรือระยะที่ 3B อาจจะเป็น
• มะเร็งลุกลามไปยังชั้นกล้ามเนื้อหรือชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 4 ถึง 6 ต่อม
หรือระยะที่ 3B อาจจะเป็น
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นเยื่อเมือก (mucosa) (ชั้นในสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังชั้นใต้เยื่อเมือก (submucosa) (ชั้นของเนื้อเยื่อที่อยู่ถัดจากเยื่อเมือก) หรือไปยังชั้นกล้ามเนื้อของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 7 ต่อมขึ้นไป
ในระยะที่ 3C
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง ไปยังเนื้อเยื่อบุผิวของอวัยวะต่างๆ ภายในช่องท้อง (เยื่อบุที่หุ้มผิวด้านนอกของอวัยวะภายในช่องท้อง) มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 4 ถึง 6 ต่อม
หรือระยะที่ 3C อาจจะเป็น
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นกล้ามเนื้อของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ตรง หรือแพร่กระจายผ่านชั้นซีโรซา (serosa) ไปยังเนื้อเยื่อบุผิวของอวัยวะต่างๆ ภายในช่องท้อง (เยื่อบุที่หุ้มผิวด้านนอกของอวัยวะภายในช่องท้อง) มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 7 ต่อมขึ้นไป
หรือระยะที่ 3C อาจจะเป็น
• มะเร็งลุกลามผ่านชั้นซีโรซา (serosa) (ชั้นนอกสุด) ของผนังลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรงไปยังอวัยวะใกล้เคียง มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง 1 ต่อมขึ้นไป หรือเซลล์มะเร็งได้ก่อตัวขึ้นในเนื้อเยื่อใกล้กับต่อมนํ้าเหลือง
มะเร็งระยะที่4 แบ่งออกเป็นระยะที่ 4A, 4B และ 4C
ในระยะที่ 4A
• มะเร็งลุกลามไปยังบริเวณอวัยวะอื่น 1 ตำแหน่ง ซึ่งไม่ได้อยู่ใกล้ลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง เช่น ตับ ปอด รังไข่ หรือต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ห่างออกไป
ในระยะที่ 4B
• มะเร็งลุกลามไปยังบริเวณอวัยวะอื่นมากกว่า 1 ตำแหน่ง ซึ่งไม่ได้อยู่ใกล้ลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง เช่น ตับ ปอด รังไข่ หรือต่อมนํ้าเหลืองที่อยู่ห่างออกไป
ในระยะที่ 4C
• มะเร็งลุกลามไปยังเนื้อเยื่อบุผิวของผนังช่องท้องและอาจแพร่กระจายไปยังบริเวณอวัยวะอื่นๆ
References:
มะเร็งลำไส้ใหญ่.
https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/colorectal-cancer. Accessed January 10, 2024.
Colon cancer. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/colon-cancer/symptoms-causes/syc-20353669. Accessed January 10, 2024.
What Is Colorectal Cancer?
https://www.cancer.org/cancer/types/colon-rectal-cancer/about/what-is-colorectal-cancer.html. Accessed January 10, 2024.
Colorectal cancer.
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/colorectal-cancer. Accessed January 10, 2024.
Bowel cancer.
https://www.nhs.uk/conditions/bowel-cancer/ . Accessed January 10, 2024.
บทความอื่นๆ
TH-KEY-01133 10/2023
ความร่วมมือ
